Mostrando entradas con la etiqueta provençal. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta provençal. Mostrar todas las entradas

martes, 12 de diciembre de 2023

Vie de Saint Honorat.

Vie de Saint Honorat.


Il existe un assez grand nombre de manuscrits de la vie de saint

Honorat, abbé de Lérins, dont l' auteur, Raimond Férand, avait également écrit avant la fin du XIIIe siècle, plusieurs autres ouvrages en vers qui ne sont point parvenus jusqu'à nous, et que ce troubadour a pris soin de rappeler en commençant ce poëme:

Cell que volc romanzar la vida Sant Alban,

E 'ls verses del Compot volc tornar en vers plan,

E del rey Karle playns sa mort en sa chanson,

E los verses del lay fetz de la Passion,

De nouvel fay sermon del precios cors sant

Que fom neps de Marsili et del rey Agolant.


Ce poëme est divisé en quatre livres, chacun composé de tirades

inégales en longueur, et dont les vers, généralement à rimes plates, sont

tour-à-tour de douze, de huit ou de six syllabes.

Chaque tirade est précédée d' une espèce de titre en prose.

L' auteur annonce qu' il n' a point écrit en pur provençal, et indique le système de versification qu' il a adopté.


E si deguns m' asauta 

Mon romanz ni mos ditz, 

Car non los ay escritz 

En lo dreg proenzal

Non m' o tengan a mal, 

Car ma lenga non es 

Del drech proensales... 

Quatre libres y a, 

Trastotz en una tiera, 

Vers consonantz e simples, 

Rimps de manta maniera.

Moysen ay lescut

Trastotz, et ay agut

Mantz libres en baylia...

Mantz romanz atressi

Ay tengut costa mi,

Et ay ligit la gesta

De la sancta conquesta

Que fom en Ronzasvalz;

E de ganren vassalz

Que sufriron turment 

Per Dieu l' omnipotent, 

Mas tan apareissentz 

Miracles veramentz

Non trobiei anc escritz

En romanz ni en ditz,

Ni gesta tant complida,

Per qu' ieu comentz la vida.


Après avoir énuméré les circonstances de cette vie, l' auteur ajoute:


Retrag vos ay la jesta qu' el Santz fetz en son temps

Tota, sal los miracles que vos diray ensemps,

A part los escriuray a la fin del romanz,

Complit c' auray la vida que fetz aquest cors sanz.


En effet, il raconte, dans les deux derniers livres, les nombreux miracles opérés par saint Honorat, durant sa vie et après sa mort. Je me borne à transcrire le suivant:


De totatz partz del mont guanren de pellegrins

Venian per los miracles en l' islha de Leryns;

Qui non pot de carnal si lava de caresma.

Per que esdevenc un temps que venian de Maresma,

Tres barcas per la mar, qu' eran plenas de jenz

Que venian al perdon am catre grosses lenz;

Mas ira de mal temps lur a frascat lur vela,

Non val li caramida puescan segre l' estela;

Paor an de la mort, guanrren an perillat,

Mot escridan soven: “Seyner, Sant Honorat!”

Le glorios cors sanz lur venc, non tarzet guayre,

Dinz una niol clara lo viron tut en l' ayre,

E diz: “Confidas vos en Dieu omnipotent,

Que us gardara de mort e vos dara bon vent.”

Ar desparec le Sanz, e 'l mal temps tenc sa via;

Intreron s' en jausent trastut en l' abadia,

E contant los miracles a paures e a ricx

Que Sant Honorat fay a sos fizells amicx

Tos temps.

domingo, 7 de noviembre de 2021

LOU TRESOR DÓU FELIBRIGE, A (+ Index)

LOU TRESOR DÓU FELIBRIGE 

ou 

DICTIONNAIRE 

PROVENÇAL - FRANÇAIS 


TOME I


(salta página, 12. Sello : Library sep 3 1974 University of Toronto.

A mano : PC 3376 M7 V, I)


AIX - EN - PROVENCE (los guiones están separados de las palabras)

IMPRIMERIE VEUVE REMONDET - AUBIN


- Empremarié Felibrenco


COUS MIRABÈU, 53. 

(A mano : 20041 / 22/12/91)


LOU TRESOR DÓU FELIBRIGE ou DICTIONNAIRE PROVENÇAL-FRANÇAIS

https://archive.org/details/loutrsordufelibr01mist

(Nota del editor: Ramón Guimerá Lorente. Se puede descargar en pdf,  sólo 1216 páginas a tres columnas el tomo 1.

El txt lo he descargado y es sobre el que edito, comparando con el pdf y corrigiendo. Trabajo inmenso (que ya está en lo congres). Pero la sarna con gusto no pica. Empieza el libro en la página 11 del pdf, a mano: Mistral, Fréderic.

Las tildes ò, ó, è, é, etc, en las letras pequeñas y algo difuminadas no se distinguen bien, por lo que habrá muchos errores de este tipo.
La mayoría de tildes no afectan a la comprensión del texto. 

Añado chap. : chapurriau, entre paréntesis.

Las palabras con * (asterisco) delante no las puedo leer bien en el texto original, y no tengo tiempo para compararlas con otras ediciones.
Las palabras en griego no las puedo escribir, pongo gr*, hay muy pocas)

AU MIEJOUR

Sant Jan, vèngue meissoun, abro si fiò de joio;

Amount sus l'aigo-vers lou pastre pensatiéu,

En l'ounour dóu païs, enausso uno mount-joio 

E marco li pasquié mounte a passa l'estiéu. 


Emai iéu, en laurant - e quichant moun anchoio, 

Pèr lou noum de Prouvènço ai fa ço que poudiéu; 

E, Diéu de moun pres-fa m'aguènt douna la voio,

Dins la rego, à geinoui, vuei rènde gràci à Diéu.


En terro, fin-qu'au sistre, a cava moun araire;

E lou brounze rouman e l'or dis emperaire 

Treluson au soulèu dintre lou blad que sort...


O pople dóu Miejour, escouto moun arengo:

Se vos recounquista l'empèri de ta lengo, (Occitan : provençal, etc)

Pèr t'arnesca de nòu, pesco en aquéu Tresor.

F. MISTRAL. 


A Maiano, lou 7 d'óutobre de l'an 1878.


ABRÉVIATIONS

a. dialecte des Alpes. (vivaroaupenc)

adj. adjectif. 

adj. de t. g. adjectif de tout genre. 

adv. adverbe. 

alb. albigeois. (albigense)

all. allemand. 

angl. anglais. 

aph. aphérèsc. (aféresis) 

apoc. apocope. 

ar. arabe. 

ariég. ariégeois. 

Arm. PROUV. Armana prouvençau. 

art. article. 

art. ind. article indéfini. 

augm. augmentatif.

auv. auvergnat. 

b. ou béarn. béarnais. (bearnés, Bearne)

b. lat. bas-latin. 

b. lim. bas-limousin. 

bord. bordelais. (bordelés)

bourg. bourguignon. (borgoñón, de la Borgoña, Bourgogne, tierra de burgos, bourg, Burg; como Cataluña es tierra de castillos, Chastel, ChâteauChastelogne y variantes : Castilla)

cant. pop. Cantique populaire. 

carc. Carcassonnais. 

carp. Carpentrassien. 

cat. catalan. 

celt. Celtique. 

ch. pop. Chant populaire. 

cond. Conditionnel. 

conj. conjonction. 

dan. danois. 

d. ou dauph. dauphinois. (delfinés)

dim. diminutif. 

écos. écossais. 

esp. espagnol. (cas. Castellano cuando añado palabras)

excl. exclamation. 

expr. adv. expr. adv. (será expresión adverbial)

f. féminin.

for. forézien.

fr. français. 

fut. futur. 

gaël. gaëlique. (gaélico ; Gales ; Welsh, etc)

gall. gallois. 

g. ou gasc. gascon. (gascón, aranés incluído)

goth. gothique.

gr. grec. 

hébr. hébreu. 

hong. hongrois. (húngaro ; magyar)

id. idem. 

imparf. imparfait. 

impér. impératif. 

ind. indicatif. 

inf. infinitif. 

interj. interjection. 

irl. irlandais. (irlandés ; Irlanda ; Ireland ; Eire)

it. italien. 

land. landais. 

l. ou lang. languedocien. (Languedoc, langue d'òc, lenga d'òc, och, hoc, oc : sí afirmativo)

Lat. latin.

lim. limousin. (lemosín; de Limoges; lemousin, y variantes; existe el artículo li en occitano; Ramon Lull lo usa bastante)

Lin. Linné. 

loc. adv. locution adverbiale.

lyon. lyonnais. (León de Francia: Lion, Lyon: leonés; el mismo nombre tiene el idioma del reino de León, en España. 

https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/lxii-perg-1-fol-16-27-enero-1150.html Ildefonsum imperatorem Ispanie et filium ejus regem Sancium et venerabilem Raimundum comitem barchinonensium...


m. marsellais. (Marsella, Marseille, Marselha, etc: marsellés) 

m. s. même signification

mérid. méridional.

montp. montpelliérain

n. nom.

n. d'h. nom d'homme. 

n. de f. nom de femme. 

n. de fam. nom de famille. 

n. de l. nom de lieu. 

n. p. nom propre.

narb. narbonnais. (Narbona; Narbonne; narbonés) 

néerl. néerlandais. (Países bajos: Nederland : Holanda)

niç. niçois. (dialecto de Niza; Nicenissart)

norm. normand. (normando; Normandie)

or. orangeois. (dialecto del territorio de Orange - Aurenga)

p. pour. 

part. participe. 

part. p. participe passé. 

part. prés. participe présent. 

péj. péjoratif. 

périg. périgourdin. 

1re pers. première personne. 

2e deuxième personne. 

3e troisième personne. 

piém. piémontais. (Piamontés; Piamonte; Piemonte, etc.)

plur. pluriel. (plural)

port. portugais. (portugués; Portugal; parecido al galego, gallego)

prép. préposition. 

prét. prétérit. 

pron. pronom. 

pron. dém. pronom démonstratif. 

pron. indéf. pronom indéfini. 

pron. pers. pronom personnel. 

PROV. proverbe ou provençal. (y no podías haber elegido otra abreviatura, o escribir proverbe, tonto de los cojones o vago de M?)

pyr. pyrénéen. (Pirineos; Pirineus; Pirene)

querc. quercinois. 

R. radical, racine. (raíz; arrel, arraíl, rel)

rh. dialecte des bords du Rhône.

rom. roman (vieux provençal). (romance, romanç; langue romane)

rouerg. rouergat. 

s. substantif.

s. et adj. substantif et adjectif. 

s. f. substantif féminin. 

s. m. substantif masculin. 

s. m. et f. substantif masculin et féminin. 

se conj. se conjugue. 

sing. singulier. 

subj. subjonctif. 

suéd. suédois. 

sync. syncope. 

t. terme. 

t. sc. terme scientifique. 

toul. toulousain. (de Tolosa, Toulouse; tolosano, etc)

tud. tudesque. (tudesco: alemán; los italianos aún los llaman así)

v. voir. 

v. a. verbe actif. 

v. a. et n. verbe actif et neutre. 

v. r. verbe réfléchi ou réciproque.

v. all. vieil allemand. (viejo alemán)

v. fr. vieux français.

val. valaque. (válaco; Valaquia, Wallachia, Walachia, Țara Românească, 'país rumano'; Vlahia, Valahia (en húngaro), Havasalföld; en turco, Iflak)

viv. vivarais. (vivarais + aupenc: Aupes : Alpes : vivaroaupenc)

A


https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/a-abalourdi.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abalourdimen-abelimen.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abelitri-abimant.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abime-abouli.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/aboulicioun-abourieu.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abourlhous-acate.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/acato-acourchimen.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/acourcho-aeroustat.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/afa-afali.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/afastiga-afeirous.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/afeissa-afichous.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/afida-aflat.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/aflata-afourca.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/afouresta-afusta.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2022/03/afustage-agafaire.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agnela-agouloupa.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agouloupage-agoutable.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agoutado-agrapimen.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agrari-agricultour.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agriculturo-agrouva.html

https://tresorfelibrige.blogspot.com/2023/11/agrouvamen-aguesse.html

viernes, 6 de marzo de 2020

Gaya Ciencia, est llibre fou compost; Linga Occitana

CXLIII. 
Reg. N° 2234, fól. 71. 1 may. 1398.

Nos Martinus Dei gratia rex Aragonum Valencie Majoricarum Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie. Quoniam sola sciencia dicitur summa nobilitas in hac vita cum per eandem teologus regnum adquirat celeste per eam legista jam statuat jubeat vindicet puniat ac interpretetur clarisime per eandem ac etiam canonista ecclesie robur firmissimum et fidei orthodoxe columpna inmobilis solvat quascumque ambiguas questiones et facta causarum perdubia dirimat per eam ulterius moderator humane nature naturalisque sciencie inquisitor sagacissimus phisicus valida corpora in sanitate plenaria auxiliis phisice preconservet et egra ad pristinam temperanciam peroptatam reducat per eam astrologus perspicaci corruscans ingenio disposiciones celestium corporum intuatur cursus inspiciat planetarum celique jam signa duodecim contempletur stellas connumeret zodiacum atque spheram firmamento in ipso proprio intellectu comprendat unde se dicit plenarie de futuris judicare jam posse per eam interea arismeticus numeros colligat et in isto non modicum glorietur per eam mensuras geometra amplectens triangulos atque quadrangulos recte designet per eam jam musicus modulamina vocum eructet predulcia per eam orator alliciens ejus colloquia vocis munimine gloriose corroboret necnon et habeat copiam dicendorum et dulci sermone suabilique exordio et affabili ratione animos alienos utiliter atrahat ad se ipsum per eam necminus dialecticus veritatem et falsitatem inquirat per eam gramaticus recte loquatur recte et aret cum penna per eam respublica gubernetur cultus justicie immoletur timida prelia comittantur per eam terribiles machine erigantur et hostium expulsiva propugnacula construantur per eam novalia renoventur et publice libertatis quies ambita atque confinium populorum benevolencie reformentur per eam postremo alia universa que toto sub orbe intra laudabilis rationis septa geruntur exitu concludantur felici: quid ergo tam dulcius quid tam jocundius quid tam utilius esse debet quam sciencia peramplecti. Porro universos et maxime nostros fideles subjectos sciencie et doctrinis ac aliis moribus virtuosis continue militantes favore et graciis atque donis prosequimur sepius ut ad predicta vel aliqua ex eisdem habenda ferventius animentur cum ex scientificis viris et regna et terre reluceant: quia et etiam Barchinone in urbe que fertilitatis ut ager assiduitate culture fecundior fructus uberrimos perferens viros virtutum perflua ubertate fecundos producit quorum fecunditas graciosa in alios affluentes effunditur per eos magnificans rudes erudiens et debiles virtuosos efficiens sint viri quamplures qui inter alia sciencie docmata circa precepta et practicam oratorie facultalis qua principum atque regum jam gratia capitur lingua prerudis acuitur et possessor ejusdem de infimis ad honoris fastigia sublevatur sub rithmis atque metris et prosis raesuracione sub certa pretensis exercitare (1) precipue per eosdem et que inde vulgariter Sciencia gaya vocatur sic modo insudant laudabili quod carmina eorundem modo Parisius modo Tholosam hujusmodi et aliarum quarumlibet artium optima quippe gimnasia ut inibi corrigi valeant destinata abinde remituntur sepissime laudis corona penitus illustrata tanquam ab incude malleo atque lima dicte amene seu gaye sciencie quibuslibet viciis exinde relegatis protracta fideliter atque pure unde et civitas Barchinone predicta cui non parum afficimur cum ipsa jam semper extiterit ac existat peravida pervigil et attenta in illis qui celebrem ad honorem et regie domus nostre augmentum tunc dicerentur et possint spectare non modicum comendatur quod nobis ad placitum cedit premagnum: tenore presentis ut illi civitatis pretense et alii universi qui inibi dicte amene seu gaye sciencie nunc vel de cetero vaccare curaverint melius ad eandem habendam et practicam ipsius exercendam induci tunc valeant: comunitati eorum et ipsis necnon rectoribus et defensoribus ac manutentoribus ejusdem amene seu gaye sciencie quadraginta florenos auri de Aragonia annuales sub condicione inferius posita ut ex ipsis jocalia infrascripta emant graciosius ducimus concedendos quos in atque super emolumentis et juribus universis officii bajulie civitatis Barchinone jamdicte etiam assignamus. Mandantes serie cum presenti bajulo civitatis ejusdem presenti atque futuro et cuilibet alii ad quem hoc spectet quovis modo quatenus in hoc festo Pentecostes venienti de proximo et etiam singulis annis de cetero termino in eodem rectoribus et defensoribus ac manutentoribus antedictis dictos quadraginta florenos commitendos per ipsos in jocalia infrascripti nostri thesaurarii executoria seu mandato ad istud nullatenus expectato exsolvat plenarie recuperaturus ab ipsis apocas de soluto in quarum priori contextus hujusmodi penitus inseratur in reliquis quidem specialis solummodo mencio habeatur: nos enim tenore presentis nostro rationali magistro vel alii cuicumque supor jam dictis a bajulo antedicto compotum audituro jubemus quod tempore raciocinii ipsius dictos quadraginta florenos in suo recipiat compoto supradicto nullam eidem pro isto questionem facturus. Volumus autem et tradimus in mandatis dictis rectoribus et defensoribus ac manutentoribus prefate amene seu gaye sciencie quod ex dictis quadraginta florenis illud vel illa jocalia argenti vel auri qui proinde videbuntur eisdem emenda emant totaliter illi vel iliis eorum qui juxta precepta et leges dicte amene seu gaye sciencie aliqua carmina vel etiam opera secundum ipsorum judicium melius aliis ediderint texuerint fecerint seu ordinaverint in honorem et gloriam aliquale et bravium hinc acquisita penitus conferenda et danda per eos quia eisdem super jam dictis plenarie vices nostras cum ista commitimus: nobis ipsis expresius retinentes et concessionem hujusmodi conditione sub ista etiam facientes quod dicti rectores et defensores ac manutentores prefate amene seu gaye sciencie nominari et eligi ac creari et poni a nobis omnino nunc et de cetero habeant: sin autem presentem viribus et effectu carere nos volumus quam in memoriam et testimonium premissorum fieri fecimus nostro sigillo pendenti munitam. Data Cesarauguste prima die madii anno a nativitate Domini millessimo trecentessimo XC octavo regnique nostro tertio. - Matias vicecancellarius. - Dominus rex mandavit mihi Jacobo Cavasthani. - Vidit eam dominus rex. - Berengarius Sarta.

/ Aquí ve Bofarull fénne de les seues. /

(1) En este mismo archivo de la corona de Aragón de Barcelona existe un códice M. S. en papel de algodón de a folio y 284 páginas de materia, con su índice de capítulos en la portada; y en las cartas blancas del principio de este volúmen se lee la siguiente nota de letra de D. Jayme Caresmar, canónigo premostratense del monasterio de Santa María de Bellpuig en Cataluña, que dice así:
- Est llibre fou compost per un anonym provençal en lo sigle XIIII en que florí la Gaya Ciencia. Está escrit en llengua catalana, per rahó de haverse introduhit la llengua catalana en la Provensa al temps que sos princeps foren catalans, comptes o descendents dels comptes de Barcelona: be que té veus mescladas, propias de la llengua de aquell pays. Lo títol de la obra es: Las lleys de amors. Enseña y dona reglas pera trobar y fer coblas y altres generos de versos: y estos poetas se deyen trobadors.
- En seguida de esta nota siguen cinco folios del índice de capítulos: y en el folio primero empieza así: - Ayssi comensan las lleys damors; y después del prólogo empieza la primera parte de la obra de este modo: - Ayssi comensa la primiera partz en la qual son demostradas doas manieras de trobar generals las quals no son desta sciensa: y esta primera parte acaba con el capítulo: Dels rims trencatz. - La segunda parte, al folio 25 vuelto, empieza de este modo: - De coblas e primerament ques cobla e quens bordos deu hom haver almay e quens almens; y esta segunda parte acaba con el capítulo:
De cobla constructiva. - La tercera parte, al folio 36, empieza de este modo: - Complida es la segonda partida e ayssi comensa la tersa on deuem tractar de verses chansos e dautres dictatz: y esta tercera parte acaba con el capítulo: Escondigz. -La cuarta parte, al folio 39, empieza de este modo: - De las VIII partz doracio en qeneral: y esta cuarta parte acaba con el capítulo: De la interieccio. - La quinta y última parte, al folio 98, vuelto, empieza de este modo: - La quinta partz de vicis e de figuras e primierament de barbarismes; y esta quinta parte acaba con el capítulo: De pedas, y concluye la materia del volúmen con las palabras: Deo gratias, folio 141 vuelto.


//

La Gaya Ciencia era el arte de hacer poesía en la Edad Media. Expresión muy frecuente en la época, derivada del provenzal gai saber o del francés gai savoir, que refería a todas las habilidades técnicas necesarias para escribir poesía, es decir, el arte poético.
//

apéndice 3 memorial dalmau darnius joffre dortigues

Sed quia ut per literas scivit dominus noster rex novissime idem comes nititur quantum in eo est dicte exequtioni resistere et procurat sibi auxiliari in dicta resistentia per nonnullos subditos regis Francie: eapropter instent dicti ambassiatores quod dominus rex Francie per suas literas patentes mandet officialibus suis et signanter illis qui sint in Linga Occitana ne permittant aliquos subditos ipsius regis Francie ire in adjutorium dicti comitis et eos prohibeant a dicto auxilio et revocent remediis oportunis nec permittant etiam alias gentes extraneas in auxilium dicti comitis per regnum Francie pertransire et mittat dictus dominus rex Francie per exequtionem hujus provisionis aliquem vel aliquos officiales regios ut moris est.

https://es.wikipedia.org/wiki/Trovador (Féu poc cas de la wiki).

Bernart de Ventadorn, trovador medieval occitano, según un manuscrito del siglo XIII sobre la música trovadoresca.
Bernart de Ventadorn, trovador medieval occitano, según un manuscrito del siglo XIII sobre la música trovadoresca.


Loís Alibèrt, autres dialèctes occitans, catalan comprés

Loís Alibèrt, autres dialèctes occitans, catalan comprés

Los trovadores (del idioma occitano trobador, pronunciado [truβa'δu]) fueron músicos y poetas medievales, que componían sus obras y las interpretaban, o las hacían interpretar por juglares o ministriles, en las cortes señoriales de ciertos lugares de Europa, especialmente del sur de Francia, entre los siglos XII y XIV. La poesía trovadoresca se compuso principalmente en idioma occitano.

Los trovadores, personajes mayoritariamente de la nobleza, con sus canciones amorosas sobre todo, pero también con sus composiciones de propaganda política, sus debates y, en definitiva, con su visión del mundo, muestran el inicio de una historia cultural y política con una variedad que no se encuentra en ningún otro documento de la época. Su literatura, además, será una de las fuentes básicas de la poesía que durante siglos se cultivará en Europa occidental. Incluso en el siglo XX, autores catalanes como Josep Vicenç Foix (1893-1987) no se pueden explicar del todo sin conocer aquello que compusieron estos escritores de los siglos XII y XIII que cantaban por los pueblos. El estudio de los trovadores se incluye habitualmente dentro de la historia de la literatura occitana. Escribían en una variedad culta del idioma provenzal antiguo (lengua poética de los trovadores), que surgió en Occitania a finales del siglo XI y se extendió por el occidente europeo, sobre todo en Cataluña y el norte de Italia, conformando una literatura de una unidad importante en un momento en que las diferencias entre el provenzal y el catalán eran poco notables.
Así, en la plenitud de su producción literaria ―siglo XIV y parte del siglo XV― en Cataluña, un mismo escritor usaba el occitano en su obra poética, y el catalán en la prosa. Esta situación pervive hasta la obra de Ausiàs March (1397-1459). La tradición literaria de los trovadores aún tuvo vigencia en parte de la poesía catalana del siglo XX, tanto con respecto a los aspectos formales como de contenido, representando una de las bases esenciales de la lírica catalana. Conviene esclarecer la diferencia entre trovador y juglar. El trovador era un poeta lírico, por lo general de condición social elevada, que se acompañaba de una melodía fija y cuyo texto se fijaba por escrito y no se transmitía con variantes, además de que no necesitaba utilizar sus facultades artísticas como medio de vida. El juglar, sin embargo, llevaba una vida ambulante, recitaba con una entonación específica pero no melódica, memorizaba los textos e incluso improvisaba a partir de determinados motivos temáticos, podía ayudarse de la mímica y la dramatización; características que lo convierten en uno de los máximos representantes de la literatura de transmisión oral de carácter folclórico o popular. No obstante, en ocasiones es posible confundirlos o reconocer individuos que reunieron las dos tipologías. De modo muy esquemático, suele asociarse al trovador con el autor (creador), y al juglar con el actor (intérprete).​ Ambos se sintetizarían en la cultura musical del siglo XX con la imagen del cantautor. Entre las diversas posibilidades etimológicas de la palabra «trovar», la más adecuada es la de ‘inventar o crear literariamente’. Hace falta distinguir en esta época el significado de dos palabras que en nuestros días se usan sin ningún matiz diferenciador: poeta y trovador. El primero era aquel que escribía poesía en latín, en cambio el segundo lo hacía en una lengua romance. La misma etimología tiene la palabra «trovero», aplicada a la persona que hace trovos (cantos tradicionales del sureste español). Entre 1110 y 1280 se registran unos 450 trovadores de idioma occitano. Pierre A. Riffard —citando a autores como Marrou, Roubaud y A. Moret—, menciona entre los más notables trovadores cátaros a Pierre Rogier de Mirepoix, Bernard Mir y Guilhem de Dulfort, y a Chrétien de Troyes (desde 1164) como máximo representante en lengua de oil. También incluye el fenómeno de los «minnesänger» germanos (1170 a 1340) y a los poetas del «stil nuovo» como Dante y Cavalcanti, insistiendo en el aspecto esoterista de la obra trovadoresca de Chrétien y Dante.​ Asimismo, se han considerado trovadores personajes como: Guillermo de Poitiers, el papa Clemente IV, no siendo papa, sino antes de ser arzobispo de Narbona y obispo del Pueg, conocido como Gui Folqueis, o el rey de Inglaterra Ricardo Corazón de León (que antes de presidir la corte inglesa fue duque de Aquitania y conde de Poitiers), Pedro el Grande y Federico III de Sicilia; a diversos personajes de la nobleza como el catalán Guerau de Cabrera, o a individuos de origen humilde, como Marcabrú, que empezó como juglar. Entre las mujeres trovadoras («trobairitz»), casi siempre de la nobleza, destacó Beatriz de Día. Los cancioneros son unos documentos ―en total se conservan 955​ (y se han destruido 8)― que constan habitualmente de tres apartados: vidas, razones y composiciones. De algunos trovadores únicamente se incluían las poesías sin ninguna otra referencia. En el primer apartado se explicaba la vida del trovador. En el segundo, las razones por las cuales había escrito determinado poema. Esta información no solía ser frecuente. Por último, figuraba el propio poema, en 256 casos con la melodía correspondiente. En estos documentos se conservan 2542 poemas y versos, que a veces se repiten en diferentes cancioneros y a veces se atribuyen a diferentes trovadores. En cuanto a las biografías las hay de todo tipo: extensas o cortas según el cancionero, reales o inventadas, como se ha podido comprobar al compararlas con otros documentos de la época. La poesía trovadoresca se manifestaba a través de estilos (o trovas) diferentes: Trova leve (o plana): expresión sencilla, palabras no complicadas ni de doble sentido, ausencia de recursos estilísticos difíciles. Pensamientos claros que puede captar fácilmente un auditorio variado. Este es el estilo más utilizado, sobre todo en los sirventés. Trova hermética: hay varios tipos: caro, oscuro, sutil, delgado, cubierto..., según lo expresen los propios trovadores en sus composiciones, sin especificar las características. Los dos más habituales son los siguientes: Trova cerrada: trova hermética basada en la complicación de conceptos, el abuso de la agudeza, un lenguaje a menudo de argot (que ofrece problemas de interpretación en la actualidad, no tanto, seguramente, en el momento que se escribió). Marcabrú lo usó con frecuencia. Trova rica: el hermetismo se basa en la complicación de la forma, que busca la sonoridad de la palabra y por lo tanto usa un lenguaje difícil, con rimas extrañas, etc. Arnaut Daniel fue el gran maestro de este estilo. Personajes similares aparecieron en otras regiones de Europa. Ya se ha mencionado Cataluña y el norte de Italia, cuya trova estaba íntimamente relacionada con la provenzal. En el norte de Francia, en la región de lenguas de oïl, y en Inglaterra aparecieron los trouvères o troveros, en Alemania los Minnesänger y en el occidente de la península ibérica las cantigas galaico-portuguesas. La poesía trovadoresca era sobre todo de temática amorosa, pero también podía centrarse en aspectos políticos, morales, literarios, etc. A continuación hay una clasificación no exhaustiva de su literatura dividida en tres apartados: los géneros condicionados por la versificación, en los que se tienen en cuenta los aspectos métricos y no la temática, que solía ser amorosa; los géneros condicionados por el contenido, que es el apartado más variado y extenso; y los debates entre trovadores, es decir, aquellas composiciones en que dos trovadores se enfrentan a través de un diálogo con una temática variada.



Raynouard, choix, poésies, troubadours, kindle

sábado, 19 de enero de 2019

un dialecte provensal que no teníe literatura

Ñabíe una vegada un dialecte provensal que no teníe literatura y va tindre que apropiás de la literatura de les llengües veínes per a tíndrela.

John Duncan CraigMiejour; or, provençal legend, life, language and literature, in the Land of the Felibre
, 1877

Ñabíe una vegada un dialecte provensal que no teníe literatura y va tindre que apropiás de la literatura de les llengües veínes per a tíndrela.  * Duncan Vragig, J.; Miejour; or, provençal legend, life, language and literature, 1877

https://itunes.apple.com/mt/book/miejour-or-provencal-legend/id471717889?mt=11


http://www.eyragues.org/joseph-roumanille-us.php


https://books.google.com/books/about/Miejour_or_proven%C3%A7al_legend_life_langua.html


Índice


Chap Page 18 Fort Bacon
110
Fifty Years After
113
Lou Mot de Santo Claro
121
Friends Abroad
125
French Pastors
133
Neath the Olive Trees
144
La Cabro de Moussu Sequin
158
25 The Aubergè of the Esterel 26 The Hunter of the Esterel
177
The Grand Pine
293
Le Montagne des lncourdoules
304
The Golden Goat of Les Incourdoules
308
Taragnigna
311
Rosette at Home
320
Chap Page 48 The Treasure Seekers
326
The Cabanoun on Fire
334
Nice and the Var
342

The Vernons and De Ravenels
182
A Strange Visitor
188
The Struggle for Life
194
Rescued
200
3l A Sinister Rendezvous
204
Raoul to the Rescue
210
The Spanish Pedlar
215
The Monk
222
Victory
227
Isle St Marguerite
235
From Cannes to Agay
245
The Roman Quarries of Agay
251
About Insects and Scorpions
262
Paraoulos de Vouloun
268
4l Orange Flowers
273
The Tenant of Villa Bertrand
284
Villa Franca
350
Thunny Fishing 4
355
The Wicked Host
365
Horrors of Monte Carlo
369
The Dying Student
374
Mentone
381
Origin of the Provençal Language
390
Provengal Literature of the PastIts Predisposing Influences
401
The Troubadours
408
The Crusade against the Albigenses
415
The Troubadour in Catalonia s 4
423
62 The Provençal Troubadours of the Seventeenth and Eight eenth Centuries
427
The Troubadours of our Day
432
Provençal Word Hunting 448
470
At Avignon with the Felibrige
476
Lou Tian 4
484