champouirau, chapurriau, chapurriat, chapurreau, la franja del meu cul, parlem chapurriau, escriure en chapurriau, ortografía chapurriau, gramática chapurriau, lo chapurriau de Aguaviva o Aiguaiva, origen del chapurriau, dicsionari chapurriau, yo parlo chapurriau; chapurriau de Beseit, Matarranya, Matarraña, Litera, Llitera, Mezquín, Mesquí, Caspe, Casp, Aragó, aragonés, Frederic Mistral, Loís Alibèrt, Ribagorça, Ribagorsa, Ribagorza, astí parlem chapurriau, occitan, ocsitá, òc, och, hoc
jueves, 11 de enero de 2018
Noms propis català
Si yo me vull di Moncho, m'hay de cambiá lo nom al DNI, mentrestán siré Ramón, en tilde a la o, encara que tot deu me conegue com Moncho, en ch. Guimerá en tilde a la á.
Si escrius en castellá, España, Cataluña, Logroño, van en ñ.
Si escrius en catalá, en ny,
y si escrius en chapurriau, en ñ.
Antigamén, la ñ ere nn, y después se va ficá la virgulilla.
Barcelona en chapurriau es Barselona, antigamén, Barcino, Barcinona, Barchinona, etc. No conserven Barcino ni Barcinona, pero Valderrobres en catalá te que sé Vall-de-Roures. Tot mol democrátic y sientífic, com sempre diuen. Uall de Roures ix an algún texto.
Alguns ejemples de catalanistes que se cambien lo nom per a pareixe mes catalans:
Natxo Sorolla, Ignacio Sorolla Vidal
Desideri Lombarte, Desiderio
Carles Sancho Meix, Carlos
Carles Terès, Carlos Terés
Hèctor Moret, Héctor
Ramon Mur, Ramón Mur
Tomàs Bosque, Tomás Bosque
Josep Miquel Gràcia Zapater, José Miguel Gracia Zapater
Joan Lluïs Camps Juan, Juan Luis Camps Juan , ell no se cambie lo nom, atres lay cambien.
Màrio Sasot Escuer, Mario
Fermí, Fermín
Quim Arrufat , Joaquín
Joaquim Montclús i Esteban, Joaquín o Juaquín Montclús o Monclús Esteban
Hipòlit Solé Llop, Hipólito , Pólit
Francesc Josep Celma Tafalla, Francisco José, de momén no se cambie lo nom.
Celia Antolín Bellés , no Bellès.
Javier Arrufat Molinos no se cambie lo nom. Es de Monroch.
Josep Antoni Carrégalo Sancho, José Antonio
Francesc Xavier , Francisco Javier, Escudero y algún atre.
Aragonés:
Chuse Inazio Nabarro, José Ignacio Navarro o Nabarro
• Viccionari, Llista de noms propis en català
http://www.idescat.cat/cat/poblacio/poblonomast.html
http://justicia.gencat.cat/ca/serveis/cercador_de_noms
miércoles, 8 de noviembre de 2023
Tome sixième, Grammaire comparée. Chapitre V. Noms de nombre.
Noms de nombre.
Il est si facile de comparer les noms de nombre, adoptés par les diverses langues de l' Europe latine, et de reconnaître les rapports qu' ils ont entre eux, et les modifications qu' ils ont éprouvées dans chaque langue, que je me bornerai aux seules observations qui auront l' avantage d' indiquer quelque rapport plus spécial, plus caractéristique.
Nombres cardinaux.
Roman. Français. Espagnol. Portugais. Italien.
Un, un, un, um, un.
Dans la langue romane UN était mis au pluriel, quand il se rapportait à un nom qui s' exprimait spécialement par ce nombre.
Français:
La langue française conserva cette forme pendant quelque temps, mais elle n' est plus en usage.
“Se li caucha unes cauces brunes... on li aporta uns esperons ou d' or ou dorés... L' Ordène de Chevalerie.
Unes patenostres y a
A ung blanc laz de fil pendues.
Roman de la Rose, v. 12254.
Espagnol:
L' espagnol admit aussi ce pluriel.
Mandó facer unas letras que avien tal tenor.
Poema de Alexandro, cob. 735.
Unos pocos miraclos vos querria contar.
Vid. de S. Millán, cob. 109.
Portugais:
“Humas esporas, hums çapatos.” Elucidario, t. 2, p. 269.
Cette forme ne se retrouve pas en Italien.
Dui, sujet, et dos, régime, romans, et leurs composés passèrent en français.
Sa fame font les loz giter
Dont li DUI frere les DEUS orent.
Fabl. et Cont. anc., t. 4, p. 250.
Isnelement se deschaucerent,
Embedui en un lit coucherent.
Fabl. et Cont. anc., t. I, p. 201.
Devant les voisins qui là viennent
Qui por fox ambedeus les tiennent.
Roman de la Rose, v. 9416.
Roman. Français. Espagnol. Portugais. Italien.
Tres, tres, tres, tres, tre.
Le français, ainsi que le roman, désigna les sujets et les régimes.
Chil troi porront bien l' ostel gouverner. Chans. Pléust. (1: Roquefort, de la Poésie Française, p. 387.)
A Dieu s' en vont clamer tuit troi. Fabl. et Cont. anc., t. 4, p. 117.
“Qu' il ait tres fois.” Lois de Guillaume le Conquérant, XLII.
L' ancien espagnol s' est servi de SEX comme la langue des troubadours, qui disait aussi SEI.
Sex razones debemos en ella aguardar.
Sacr. de la Misa, cob. 174.
Il a aussi employé Nuef, qui est évidemment le NOV roman, ainsi que je l' ai expliqué.
Una nina de nuef años á oio se paraba. (N. E. niña sin ñ, años con ñ.)
Poema del Cid, v. 40.
Quoique depuis long-temps l' italien se serve du mot Dodici, on trouve, dans ses anciens auteurs, le mot Doze roman, adopté par les autres langues.
E doze mila some di bisanti. Niccolo da Siena. (2: Tavola de' Doc. d' Amore, vbo Dozi.)
(N. E. bisanti, besantes, besans o besants : moneda, Bizancio, bizantino)
L' espagnol a dit autrefois Veint et Ceint qu' il exprime aujourd'hui par veinte et ciento.
Veint eran por cuenta todos caballeros.
Poema de Alexandro, cob. 1754.
Do trovaban conseio mas de cient veces ciento.
Vid. de S. Domin. Cob. 197.
Cient carros bastidos de bonos balasteros.
Poema de Alexandro, cob. 1881.
(N. E. ballesteros; ballesta, balasta)
Peche cient maravedís. Fuero de Molina. (1: Llorente Not. de las prov. vasc. t. IV, p. 128.)
Nombres ordinaux.
Il y a peu d' observations à faire sur les nombres ordinaux.
En espagnol Primer, roman, ne prit pas l' O euphonique devant un substantif.
“El primer mercado después de la fiesta de Sant Miguel.”
Fuero de Molina. (2: Ib. p. 122.)
Des manuscrits du Fuero Juzgo offrent la variante de Primer Titol, tandis que primero titolo, se lit dans d' autres.
On trouve aussi:
“Fasta l secund anno que nos regnamos.” Fuero Juzgo, II, I, p. II.
En français, les mots tiers, quart, quint, qui ne sont plus employés qu' en forme de substantifs, furent pendant long-temps adjectifs numéraux, comme ils l' étaient dans la langue romane.
“Et al tierz jor lor dona Diex bon vent.” Villehardouin, p. 52.
Iluek l' unt treit, si sunt alé
Al terz champ où il l' unt mené.
Marie de France, t. 2, p. 451.
Le premier est de plomb et d' estein le deuxième,
Le troisième est d' acier, le quart d' or jaunissant,
Le quint est composé d' électre paslissant.
Du Bartas, p. 419.
L' italien dit primier et primiero; il ajoute l' O euphonique à second, terz, quart, quint, adjectifs numéraux romans:
Secondo, seconda,
Terzo, terza,
Quarto, quarta,
Quinto, quinta.
Les patois de la haute Italie ont dit primer, secund, terz, quart, quint, etc..
viernes, 7 de enero de 2022
la ñ en la lengua valenciana
(Biblioteca Valenciana. Escritores del siglo XVI, 16, parte 3):
A lo último del tomo de los Anales de Falcó, (ojito al buscar anales de Falcó en google que se encuentran resultados para mayores de 18 años, anno latín) se halla: “Copia de una carta de S. Luis Bertrán, en que yo Fr. Nicolás Figueres, que la he trasladado, he procurado imitar en algo la forma y aire de su letra.” El sobrescrito del tenor siguiente: A la molt amantissima y señora Mare la Señora Juana Angela Bertrana viuda en Valencia.
En otras lenguas como el mallorquín, incluso añy, en aragonés,
y en el dialecto occitano catalán antiguo también se halla la ñ.
jueves, 13 de agosto de 2020
Josico Blesa Morante, valensiá catanazi
@Josep_Blesa a twitter.
Oh hi haja un colonitzador español (hostia, fa aná la ñ) estarem els valencians sobiranistes. Sóc 40 soci d´ACPV 10 Micalet i un fum d´entitats d´arreu dels Països Catalans on ahostiem imbècils colons com tu ja siguen francesos o españols. No discriminem entre el filldeputisme de màdrix o París.
I am an architect. I was born 1960. I would contact with other architects over the world interested about the arts
https://www.qdq.com/estudi-d-%CC%81arquitectura-josep-blesa-476155
domingo, 21 de marzo de 2021
Ydiomate Regni Maioricarum, vulgari lingua
Y SVMARI DELS
PRIVILEGIS, CONSVETVTS, Y BONS VSOS DEL
DONATS A LA ESTAMPA PER ANTONI MOLL,
Notari, Sindich, y Archiver perpetuo de la
Vniversitad de dit Regne.
Comensats a Imprimir essent Iurats los M. Ill. y Magh. SS.
Ignaci de Torrella, Agusti Palou, Hieroni Pont des Mur,
Ioseph Amer, Iaume Matheu Suñer, y Hieroni Denus,
Y FINITS.
En tems dels M. Ill. y Maghs. SS. Francesch Brondo
Thomas Garriga, Iaume Morell, Gabriel Amengual,
Francesch Serra, y Iaume Llinás Iurats lo present
Añy. (Ni anno, ni ano como en galego, ni año, ni any, sino añy, con ñ e "y griega", en chapurriau "añ")
En Mallorca en Case de Pera Guasp 1663. (Igual es familia de Pere Ferrer Guasp)
D. PHELIPE POR LA GRATIA DE DIOS REY DE
Castilla, de Aragon, de Mallorca, &c. y por su Magd.
Don Ioseph de la Nuza, y de Rocaberti Conde de Plasencia, visconde de Rueda, y Perellos Señor de la villa de Zeret en el Condado de Rossellon, y de las Baronias de Villarig, y Monbuy, del Conseio del Rey nro (la n tiene como una tilde o virgulilla) Señor, lugartiniente, y Capitan General del presente Reyno de Mallorca, é Islas adjacentes. Por quanto por parte de los Magnificos Iurados del presente Reyno, nos ha sido suplicado fuessemos servidos conceder licencia á Pedro Guasp Impresor, para poder imprimir vn libro intitulado: Ordinationes del Reyno de Mallorca, &e. Conpuesto é Peticion de dichos Magnificos Iurados por Antonio Moll Nott. Sindico, y Archiuero de la Vniversidad. Y nos teniendolo por bien: Por tanto por tenor de las presentes damos licencia, y facultad á vos dicho Pedro Guasp Impressor para que le podays imprimir en este Reyno. Sin aprovar lo contenido en el, sino para que se tenga notitia de lo que en el se refiere.
Dat. en Mallorca á 24. Abril 1663.
El Conde de Placencia.
Vt. Martorell Regens.
De Mandato suae Illmae. Dominationis
Mathias Garcia Nott. Secretarius Regiae A.M.ORDINATIONES
NOVAE, VVLGO DICTAE DE MOSSEN PELAY
VNIZ.NOVAE ORDINATIONES AEDITAE
sive facta in Maioricis per Magnificos Iuratos Regni, super tractandis causis, * litibus. die xx. mensis Decembris. Anno â nativitate Domini. Mccccxiij (1413).
Gubernante multum Magnifico Viro Pelagio Vniz, (Pelayo Uniz)
Milite Strenuo, cuius denominationem nunc retinent.
CRIDA.
Ara hojats que notifique a tot hom generalment de qualsevol lley, condicio, ó estement sia, lo Molt Honorabble Mossen Pelay Vniz Caualler Regent la Governacio de Mallorca. Que com los Honorabbles en Iaume Pontiró, en Nicolau de Pax, Misser Iuan Bernat de Oleza Doctor en lleys, Antoni Reynes, Ferrer de Comelles, en Bartomeu Botelles, Iurats lo Añy corrent del Regne de MALLORQVES á honor del Señor Rey, é per bon gouern del Regne de MALLORQVES, á cessar moltes diformitats, é excessos, é mals vsos de moltes males persones; e reduir tots los habitadors del dit Regne á bon estament, é regle, é bona conseruacio, e endresse; Ab Concell de Honorable Misset Iuan Berard Saui en dret, Aduocat llur, é de la dita Vniuersitat é de mols altres DD. é sauis en dret, é altres Sauis, é notables Personas: hajen fets certs ESTATVTS, é ORDINACIONS ques deguen seruar en la present Ciutat, é Regne de MALLORQVES; é aquells ESTATVTS, é ORDlNACIONS segons dret comu, e Priuilegis del Regne hajen presentades al dit Honorable Regent la Gouernacio, que aquelles examinás, Authoritzás, é aprouás, é manás esser obseruades ab imposaments de diuerses penes. Lo qual Honor. Regent la Gouernacio, aquelles ha regonegudas, é examinades, é vistes moltes, é diuerses vegades, é ab solemne Consell, del Honor. Misser Francesch Morro Aduocat Fiscal del Señor Rey, é de moltes altres notables perçonas, Doctors, é Sauis en dret; é altres notables Ciutadans aquellas haje lloades, e aprouades é authoritzades ab imposaments de diuerses penes als fahents contra aquelles. Las quals per la longitud de llur tenor, é continencia nos podrien bonament al present publicar per estes. Per tant lo dit Honor. Regent, ab veu de la present intima, y notifica, é publica generalment la editio, é promulgació dels dits ESTATVTS, é ORDlNACIONS ab llurs penes manant á tots que aquelles deguen tenir, é obseruar segons llur sciencia, tenor, é concientia: é no fer contre aquelles en alguna manera, sots incorriment de les penes en aquelles imposades. Certificant á tots generalment, que les dites ordinacions trobará registrades en les Corts de la gouernacio, é del Balle de Mallor. é del Veguer de la Ciutat, ahont podran aquelles llegir, é veure; é pendre de aquelles trellat; perço que de la obseruancia de áquelles ningu nos pugue escusar. Datt. Máioric. vigesima mensis Decembris. Anno á Natiuitate Domini nostri Iesu Christi Millesimo Quadringentesimo decimo tertio.
REGNI MAIORIC.
(De los textos en latín sólo se transcriben estas primeras páginas. Yo descargué el pdf y el formato txt, con muchísimos errores y trabajo inmenso para corregirlos, supongo que de archive.org).In nomine Domini Nostri IESV-CHRISTI, & eius gratia adiuuante, cum inter coetera substantialia, quae pertinent ad bonam stabilitatem, conseruationem, & prosperitatem cuiuslibet politiae, sit promulgatio, editio, & obseruatio legum vtilium, & necessariarú (esta ú es nasal, m, n), restringentium appetitus noxios incolarum illius politiae, vt in ea politia honesté vivatur, alter alterum non laedat, & vnicuiq; tribuatur ius suum. Cúm experientia docente, nec leges ciuiles per ora Principum diuinitus promulgatae, nec statuta, Regum, nec Ordinationes hac-(salta línea)cten9 in Maioricarum Regno aeditae sufficiant, ad tantas varietates, & illicitos conatus malorum hominum alter alterum se adinuicem defraudantes, damnificantes, & opprimentes; ea propter Honorabilis Iacobus Pontironi Domicellus, Nicolaus de Pax, Bernardus de Oleza, Legum Doctor, Antonius Raynés, Ferrarius de Comellas, & Bartholomeus Botelles lurati, Regni Maioric. Anni praesentis; virtute priuilegij Regij, ipsis Iuratis, & Vniuersitati dicti Regni indulti, super editione legum municipalium, statutorum, & Ordinationum cum authoritate, & approbatione Honor, viri Pelagij Vniz Militis, Regentis Gubernationem Regni Maioricarum de Consilio Venerabilis Iacobi Lugaya Iuris periti Asessoris sui, habitis plurimis tractatibus, colloquijs, consilijs, & deliberationibus; super ordinatione, & aeditione infrascriptorum, pro honore Regio, debita reparatione, ac reformatione status Iudicorum, & Curiarum Regni Maioric. necessitati, &
vtilitati, euidenti R. P. statuerunt, & aediderunt infrascriptas ordinationes, & statuta: quae omnia dictus Honorabilis Regens, de dicti sui honorabilis Assessoris consilio, prouidit, & mandauit seruari sup poenis, in ipsis contentis, ac registrari in Curijs Gubernationis Baiuliae (bájulo, batlle, balle), & Vicariae (vicario, veguer, vaguer) Ciuitatis Maioricarum, mandáns (a con virgulilla) ipsa voce praeconis publicari per loca publica, & solita Ciuitatis Maioricarum; Vt nullus, per ignorantiam se valeat excusare,
QVOD NULLA QVERIMONIA SIVE
petitio, siue exceptio oblata per Procuratorem admittatur, donec facta fuerit fides de potestate. I. Primo, quod nulla quaerimonia, nullaque suplicatio, vel petitio, in Iuditio admitatur per aliquem se praetendentem procuratorem, nisi sidem faciat de sua procuratione; nisi principalis agens, eum ibidem constituerit apud acta procuratoré (procuratorem). Et hoc idem seruetur in procuratore praetendente se procuratorem Rei, scilicet quod sua defensio non admittatur, nisi de suo mandato constiterit, tus prefertur ad tollendum nullitates processuum. Et á Ciuili fiat in medio, & in quacunque parte litis, si iam constitutos procuratores mori vel abesse contigerit; vel Dominus principalis cause duxerit illam per se; aut noui praetensi procuratoris procedere velint in eisdem causis, & quaestionibus. (A partir de aquí, sustituyo la mayoría de v por u. Muchas s y f se confunden.) QUOD PROCURATOR, TENEATUR continuare Causam etiam in Causa Apellationis. Item quod procurator, teneatur continuare ipsam Causam, & litem, usque ad sententiam inclusiué, & si appellauerit, & in aliquo actu postea processerit, teneatur continuare, usque quó sententia transeat in rem iudicatam; nec possit ipsi procurationi renuntiare, ex quo ipsam semel suscepit, etiam dicendo quod sibi non satisfit de salario. QUOD PRINCIPALIS, POSSIT PROCURATOREM REUOCARE, & ALIUM DE NOUO COSTITUERE. Item quod Dominus principalis Causae, possit procuratorem mutare, & reuocare, & alium de nouo constituere, dutamen (la u con un signo arriba, dumtamen), in continenti faciat fidem in processu, ut dictum est; posito quod talis procurator qui removebitur esset effectus Dominus litis. QUOD PRINCIPALES POSSINT EORUM causas per seipsos ducere, quod si fuerint semel per aliquam assignationem appraehensi, Citentur cedulis. IIII. Item, quod si actor, vel reus, non vult causam ducere per procuratorem, sed per se ipsum; ex quo semel aliqua assignatio, illum personaliter apprehenderit aliae subsequentes assignationes sibi fiant, si reperiatur: alias aurem si non reperiantur non fiant, & intimetur in sua habitatione, seu cum cedulis affingendis in Ianuis hospitij, vbi suum fouebit domicilium: & valeant tantum, quantum si personaliter sibi essent facte, usque ad deffinitiuam sententiam inclusiué: & hoc etiam habeat locum i forensi, & extraneo; nolente litigare per procuratorem dum tamen domus in qua hospitabitur sit nota; alias citari possit cum cedulis, in ianuis curiarum ponendis. QUOD QUERINONIA NON ADMITTATUR absque iuris firma (.) V. Item quod quod quaerimonia non admittatur, nec etiá (etiam) petitio, nisi cum firma iuris expressa; cui Reus, vel suus procurator, respondere teneatur infra vnicam diem, directé negando, vel confitendo cum firma iuris expressa: qua lapsa dilatione, habeatur, & censeatur in facto, & in iure pro responso, & pro firmato de iure, ac si responsum fuisset negatiué, cum firma iuris expressa: nec alia exceptio, vel dilatio proponi valeat per reum, vel eius procuratorem ad impediendam dictam responsionem directé faciendam. Exceptis tamen personis, in factis, & negotijs alienis succedentibus, & iustam ignorantiae causam habentibus. Et facta debita verificatione per querelantem, respondere teneatur quaerimonie expositae infra vnicam dilationem directé, & cum firma Iuris: alias habeatur pro responso negatiué: & firmato de Iure procedatur in causa. Et Nottarius, seu Scriba cause contrafaciens, pro qualibet vice, incurrat poenam centum solidorum. (100 sous, sueldos, solidos) POST FIRMAM DANTUR X. DIES AD RES- pondendum, & ponendum dilatorias exceptiones, & Iudicum recusationes. VI. (A la izquierda, margen) Vide Pragmat. erectionis Reg. Audientiae. Item si secuta responsione negatiué, tacité, vel expresse, facta quaerimonia, contingat supplicationem, libellum, vel petitionem offerri: vel iam oblatis cum ipsa quaerimonia, per actorem ad vlteriora procedi; fiat, & sequatur assignatio reo conuento decem dierum ad responsionedendú dictae supplicationi, libello, seu petitioni, directé lité (e con virgulilla) contestando. Infra quos decem dies praefixos, dictus reus quasuis proponere possit, & debeat omnes, & quascunque dilatorias habeat exceptiones ad quas vlterius non audiatur; nisi Euangelico iuramento afferuerit, eam quam proponere vel allegare voluerit de nouo fuisse exortá, seu ad eius notitiá nouiter pervenisse: ad quas exceptiones probandas detur terminus peremptorius, arbitrio Iudicis, secundum qualitatem ipsarum. Infra quam etiam actionem proponere teneatur ipse reus, quascunque habuerit recusationes aduersus iudicem, coram quo conuenitur, vlterius nó audiendus. Verú, vbi exceptio, vel recusatio legitima infra dictos decem dies proponitur; dicta assignatio non currat, donec, & quousque dicta exceptio, siue recufatio finita fuerit: que probari habeat infra tres dies, & infra alios tres terminari continuos; & his pronuntiatis, locum non habere: currant reo tres dies ad litem contestandam, alias habeatur pro contestata negatiué, alia intimatione minimé expectata. DE FORMA RECUSATIONUM IUDICIS vel Assessoris. VII. (Al margen izquierdo: Vide dicta Prag.) Item siquis voluerit aliquem Iudicem ordinarium, vel eius Assessorem recusare, teneatur, & debeat, infra dictam dilationem causas legitimas in forma iuris opponere. Et medio iuramento aduerare, quod illas malitiosé non proponit, nec diffugiosé; immo credit eas veras fore, & probabiles, ac legitimas: quas tamen, infra tres dies peremptorié prefigendos probare teneatur coram Honor. Gubernatore. Quibus recusationibus non probatis, vel cognito, & declarato illas non procedere, talis recusans censeatur eo ipso condénatus in omnibus expensis, quas alterá partem facere oportuerit. pro quibus fiat executio in continenti, cessante apellatione, & procedatur in causa; & si cognitum fuerit locum habere dictas recusationes, statuimus quód loco recusati Iudicis, alius non suspectus detur, & assumatur, & non adiunctus. QUOD LIS NON DIFFERATUR, PROPTER petitas expensas, si mutatur iudicium, vel petitio. VIII. Item si propter mutationem iudicij, vel correctionem alicuius petitionis, seu instantiae obtentae per alteram partem, peterentur missiones, quód propter ipsam petitionem ipsa lis vlterius prosequi non impediatur, sed quod de ipsis expensis in sententia diffinitiua, ratio habeatur.domingo, 2 de agosto de 2020
Pastorada, Torres del Obispo
farém de llista una ropa...