A VI de setembra del any de la incarnatio de Nre. Senyor M e LXXXVI (1086)

De cuán es este texto?

XXVII.
Notitia consecrationis ecclesiae S. Stephani de Balneolis. (Vid. pág. (256).
Ex arch. mon. Balneol.
A VI de setembra del any de la incarnatio de Nre. Senyor M e LXXXVI (1086) fou feta la consecracio de la esglesia del monastir de Sent Stevan de Banyoles en aquesta manera. Vengueren açi en lo dit monastir los Bisbes quis saguexen: primerament en Dalmau Arcabisbe de la Seu de Narbona, Berenguer Bisba de Gerona, Berenguer Bisba de Osona, P. Bisba de Carcassona, Joffre Bisba de Magalona, en Bertran Bisba de Barcelona, ensemps ab en Bn. Comta de Busulun (Comte de Besalú) e ab molts daltres nobles e ab gran multitut de pobla. Los demont dits Bisbas consecraren laltar maior a honor de Sent Stevan primer martir, e de Sent Lorens e de Sent Vicens e de Madona Sancta Maria, e de tots Sancts: e posaren en la ara del dit altar en 1.^a (I.^a : una) capsa de cristall del fust de la vera creux, e de la maniadora (menjadora : pesebre) en que Jhesu Xpst. fo posat, e de sepulcra de Jhesu Xpst. e de les vestadures de Madona Sancta Maria mare de Jhu. Xpist. E posarem axi matex en lo dit altar reliquies del propricors (propri cors) de Sent Stevan, e de les peres ab que fon alapidat, e de les osses de Sent Paul, e de Sent Jacma Apostol, e de Sent Vicens, e de Sent Feliu de Gerona, e 1.^a dent de Sent Saturnin Bisba de Tolosa, e de les osses del glorios martir Sent Tis, e de la legion de Sent Maurici, e dels Sants qui son apalats masse, e dels Sants martirs de Gerona Sent German e Sent Paulin, e Sent Justin, e Sent Ausici, e de Sent Donat, e de Sent Florens, e de Sent Remol (o Reniol), e de les glorioses vergens Senta Eulalia e de Senta Cristina, e de les reliquies de Sent Martin conffessor e Bisba de Tos, e de Sent Troffimi, e de Sent Lanbert, e de Sent Ubert, e de Sent Martirian, del quol lo seu Sant Cors en aquesta sgleya present es collocat. Axi matex foren aqui posades moltes reliquies de molts Sants, dels quols lo lur nom no foren atrobats. Apres III anys que fou feta la dita consecracio, torna aci lo demont dit Dalmau Arcabisba de Narbona, e posa sots la dita ara de Sent Stevan a part de mig iorn I altar petit, lo quol fou consecrat per Sent Gregori Papa a honor de Madona Sancta Maria e de Sent Jehan e de Sent Pau martirs. Eran en lo dit altar les reliquies quis saguexen, ço es, del dit Sent Johan, e de Sen Pau enves cerç de la ara del altar, del cors e dels osses de Sent Stevan primer martir, e de Sent Gamaliel, e de Sent Nicodemus, e dels Ignoscents e dels Sants martirs Nerey et Achiley, e de Sent Narsi, e de Sent Nabori martir, e de Sent Ipolit, e de Sent Valentin Prevera, e de Sent Sabestian, e de Sent March, e de Sent Marcelliam, e de Sent Pancras, e de Sent Maurici, e de Sent Stevan Papa, e de Sent Mar, e de Senta Marte, e de Sent Urbici, e de Sent Victor, e de Sent Flamidian, e de Sent Silvestra Papa, e de Sent Zeno Bisba de Rems, e de Sent Maior, e de Sent Quinnidi Bisba e conffessor, e de Sent Nari confesor, e de Senta Lucia vergen, e de Senta Scolastica e de Senta Felicola. Encara del monastir de Sent Cogat foren apartades reliquies dels cors de Sent Cogat, e de Oculte martire, e de Sent Sever Bisba, e de Sent Jlari imfante martir, e de les Sanctes vergens Senta Juliana e Senta Proniana.


https://ca.wikipedia.org/wiki/Sant_Esteve_de_Banyoles

"El claustre actual ocupa el mateix indret de l'antic claustre romànic (inaugurat l'any 1086)"

Uns quants noms catalanissims.

XXV.

Judicium in favorem monasterii Balneolensis, latum anno DCCCLXXX. (990) (Vid. pág. 251).

Ex. autogr. in arch. mon. Balneolen.

Dum in Dei nomine residerent domnus Teutharius Sedis Iherundensis Eps. in villa Castilione in territorio Petralatense huna cum domno Dailane Comite per multorum causas audiendas, adque rectis iudiciis discernendis huna cum iudices, qui cum ipsis ibidem residebant qui iussi sunt iudicare, adque causas audire et dirimere, id est, Undilane, Salgiso, Godemare, Idoneo, Faunane, Eunegone, Iudicum, necnon Axione, Ansulfo, Anilane, Eugnemiro, Tuructulfo, Abbates, sive Rovencando, Wuisando, Archipresbiteri, Estermenio, Scluvane (Sclua), item Exibione, Ilduiro, Samson, Teuderico, seniores, Adelfio, Gudoberto, Mirone, Wifredo, Wisimiro, sacerdotes: seu in presentia Ennegone, Tassione, Fluridio, Wigilane, Teuderico, Jhoanne W...rnardo, (Warnardo más abajo) item Teuderico, Nitardo, Mirone, Wimaranne (Wimara, Wimera, Gimara, Guimara, Guimerá etc.), Bertamunco, Atonè, Ardegario, Audegario, Eldecindo, Sesomundo, Solacio, Arnaldo, Alarico, Itazio, Abelsonio, Abetori, Gogino, Saione, et aliorum multorum clericorum, monachorum atque laicorum hominum bonorum copia multorum presentia qui cum istis ibidem residebant. In eorum presentia veniens Ansemundus Abba qui est de cenovio Sancti Stephani, Martiris Christi cuius monasterius fundatus est in territorio Bisildunense in locum que vocant Balneolas que est super fluvium Sterria huna cum suos preceptos conscriptos ubi insertum est de ipsas celulas que sunt in pago Tolonense, id est in territorio Petralatense, unde intemptio est inter Asemundo Abba, et Obtaredo Abba et sunt ipsas celulas pernominatas (prenominatas), idest Sancti Jhoannis Baptista que est juxta ipso Stagnum (Estany de Bañolas, Bañoles, Banyolas, Banyoles) et alia cella, id est in Pineta Sancti Cipriani et alia cella Sancti Fructuosi, et Sancti Petri quas iste Ansemundus Abbas requirit ad partibus jam dicto monasterio sicut in ipsos preceptos resonat que hic fuerunt lecti et relecti ante supra dicto Pontifico, et Comite vel Judices supra scriptos et cum ipsos preceptos reclamavit se Ansemundus Abba in eorum presentia et dixit: Juvete me audire cum histo domno Teuthario Sedis Jherundensis Episcopo qualiter quondam Ludovicus Rex missit illum missum per me ut me revestissent de iam dictas cellulas a partibus jam dicto monasterio, sicut in istos preceptos resonat quod avus suus condam Ludovicus et condam Karllus bone memorie pater suus donavit ad predicto monasterio propter remedium anime sue seu, et in ipso precepto quod condam Ludovicus Rex michi fecit sed noluit domnus Episcopus adimplere quod ille Rex illi precepit. Propter hoc notum vobis hoc facio. Unde nos Comis, Abbatibus Presbiteris Judices interrogavimus domno Teuthario Episcopo quid ad hec responderet de hanc chausa. Ille autem in suis responsis dixit manifeste qualiter dum ego essem in lloco Abtiniaco palatio in consilio Episcoporum ante domno condam Karulo Rege ubi residebant Episcopus, id est Adalgarius, Bernus, Truduinus Episcopi, Gailo, Arnulfo, Wanilo, Segemundus Abbatibus Landoinuus Comis Palatius, Warnardo Marchio seu et aliorum multorum hominum presentia residebant. In eorum presentia si se reclamabit Hoctaredus Abba ante ipso Rege huna cum suo precepto et sua carta donationis hubi insertum erat de iam dictas cellulas a partibus Sancti Policarpi monasterii qui fundatus est in territorio Redense atunc jussit ipse Rex in sua presentia legere ipso precepto et ipsa carta quod Obtaredus ividem hostendit. Et cum ipsas scripturas audivit ipse Rex una cum supra dictos fideles suos invenit eas validas. Ita interrogavit ipse Rex isto presente Asemundo Abba quale scriptura exinde abebat, unde predictus Obtaredus Abba se reclamavit in eorum presentia. Ille autem in eorum presentia hostendit suos preceptos conscriptos de condam domno Ludovico et domno Karulo Rege quod illi fecerunt ad suos antessesores de predictas cellulas. Et cum audivit ipse Rex ipsos preceptos, cognovit eos quod veri erant et legibus facti et laudavit eos ipsos preceptos quod condam pater suus Ludovicus fecerat, similiter et obtoregavit illum alium preceptum quod ipse Rex exinde fecerat post hovitum Patri sui a predicto monasterio Balneolas de ipsas cellulas que ibi sunt subiectas; et cum hoc fecisset, in eadem ora sic precepit ipse Rex ipso precepto tollere et ipsa carta ad Octaredo Abba, et iussit eas dari ad isto presente Ansemundo Abbate, unde contentio erat inter predictos Abbates. Et dum ego Ansemundus tenere ipsa (ipsas) cellulas per ipsos preceptos quod domnus noster quondam Karolus michi obtoregavit, sic venit Obtaredus Abba huna cum suos monachos, sic prendiderunt eas ipsas cellulas de mea potestate absque iussione Regis. Tunc ego Ansemundus perrexit cum domno Teuthario Episcopo et alios Episcopos cum meos preceptos ad locum ubi vocant Trecas civitatem, ubi domnus Apostolicus et domnus Ludovicus residebant: sic veni ego ividem et sic me reclamavi ante ipsum Regem de ipsas cellulas quod michi tultas erant et ostendi ipsos preceptos ante ipso Rege et ipsum preceptum quod tulit genitor suus ad Obtaredo Abba et fuerunt lecti, et relecti in sua presentia, et cum eos audivit, laudavit adque obterecavit eos mihi, tune precepit mihi facere isto precepto quod fuit in vestra presentia lectus et relectus de predicto monasterio adque de ipsas cellas superius scriptas. Hatunc ipse Rex interrogavit supra dicto Episcopo Teuthario pro quod remansit postquam senior noster tulit ipsum preceptum ad Obtaredo in Eptiniaco et iussit eum donare ad istum presentem Ansemundo Abba et ibidem fui difinitum quomodo hoc remansit. Tunc respondit supra dictus Episcopus et dixit quia venerunt monachi de Sancto Policarpio his nominibus Tudulfus, et Domnellus et adduxerunt epistola de seniori nostro sigillatam et monstraverunt ea mihi adque Daijlane et Suniario Comites; et cum eas audivimus propterea hoc remansit. Atunc ipse Rex precepit mihi Teutario Episcopo ut de ipsas cellas revestire fecisse isto presentem Ansemundo Abba sicuti et feci. Et tunc venit in presentia Domnellus ante domno Teuthario Episcopo et ante ipsos Comites et si proffessus est in eius presentia de ipsa epistola quod hostendit de ipsas cellas quod domnus Karolus iussit eis facere, et non fecit, sed invalida est. Atunc nos Episcopus Comites et Judices cognoscentes rei veritatem de predictas cellulas secundum legis hordinem decrevimus fieri notitia per quod predictus Habba una cum suos monachos ipsas iam dictas cellulas habeant, teneant, et possideant cum homnes aiacensias (adjacentias) illorum vindicent adque defendant hasque hulla inquietatione hominum, et gaudeant se hunusquisque in nostro supra dictorum iudicio. Data et confirmata notitia VI kalendas julias anno primo quod hovit Ludovicus Rex.

Teutharius Sancte Gerundensis Ecclesie Episcopus. ss. = Undila. = Dailanus Comes. = Ascaricus presbiter. ss. = Signo + Solacius. = Ansemundus ss. = Samson presbiter ss. = Streminius Archipresbiter ss. = Guifredus presbiter ss. = Exirius presbiter ss. = Senior... ss. = Arannisdus presbiter ss. = Inbolatus presbiter. ss. = Hutarius presbiter. ss. = Sclua (no Selva) presbiter ss. = Anusco ss. = Wigila presbiter ss. = Procorus ss. = + Gildefredus presbiter rogitus scripsi die et anno supra inserto ss.