viernes, 13 de octubre de 2023

XIV, Razos non es que hom deya chantar

XIV.


Razos non es que hom deya chantar

De so don a dolor e marrimen,

Mas mi cove en chantan remembrar

La mort del plus pro e del plus valen

Baro qu' anc fos, mil an a, en Proensa,

Qu' es mortz, don ai ira e malsabensa,

Quar elh era de totz bes ayps complitz,

E per los bos e pels autres grazitz.


A! Proensal, vos devetz tug plorar

L' onrat senhor del Baus, quar veramen,

Pus l' onratz coms mori, a mi non par

Perdessetz, tan cum ar avetz perden,

De pretz lo frug, la flor e la semensa,

En mon senhor En Barral, don dolensa

Ai e mon cor, que tan fort suy marritz

Que ges non cug esser mais esbauditz.


E cavallier e donzelh e joglar

Devon venir en Proensa temen,

Quar selh es mortz que sabia renhar,

Retenen grat de dieu e de la gen,

Si qu' anc ves pretz nulh temps no fes fallensa,

Ni anc no 'l plac nulh' hora recrezensa;

Ar es pretz mortz e paratges delitz

En Proensa, quar elh lor es fallitz.


Ni eu, las! mai no cug per ver trobar

Tan bon senhor, tan franc, tan conoyssen,

Que tot aquo sabia dir e far

Qu' a senhor car cove et estai gen;

Eras es mortz, ai! tan greu penedensa

Sufriran silh qu' avion benvolensa

Ab mon senhor En Barral, que auzitz

Era sos pretz per tot lo mon e ditz.

Dieus, que s laisset per nos en crotz levar,

Per cuy venran li bon a salvamen,

Li denh, si 'l platz, per merce perdonar,

E l' acuella en son regne plazen,

Aissi com elh, a bona chaptenensa,

Acullia en sa cort de plazensa;

E 'l salv' e 'l gui' aissi sans Esperitz,

Cum elh era a pretz capdelhs e guitz.


Si per l' onrat frug de bona semensa

Que a laissat lo pros bars en Proensa

No fos que es de pretz sims e razitz,

Ieu me fora de chantar relenquitz.

De selh o dic cuy es lo Baus gequitz,

Quar elh es sai de pretz sims e razitz.


Paulet de Marseille.

XIII, Ab marrimen et ab mala sabensa

XIII.


Ab marrimen et ab mala sabensa

Vuelh er chantar, sitot chans no m' agensa,

Quar valors a preza gran dechazensa,

E paratges es mermatz en Proensa,

Et ay enic

Mon cor per la preizo del pros N Enric.


Ben deu esser marrida tota Espanha,

E Roma tanh e cove be que planha

Lo senador franc, de bella companha,

Lo plus ardit de Burcx tro en Alamanha;

A trop fallic

Quascus qu' el camp laysset lo pros N Enric.


Tug l' Espanhol, del Gronh tro Compostella,

Devon planher la preizo, que ges bella

Non fo ni es d' En Enric de Castella;

E 'l reys N Anfos, que tan gent se capdella,

Ab sen antic

Deu demandar tost son frair' En Enric.


Alaman flac, volpilh, de frevol malha,

Ja lo vers dieus no us aiut ni vos valla,

Quar a 'N Enric fallitz a la batalla;

Aunid' avetz Alamanha, ses falla,

Malvays mendic,

Quar sol layssetz el camp lo pros N Enric.

Que per valor et per noble coratge

Mantenia 'N Enricx l' onrat linhatge

De Colradi ab honrat vassalatge;

E 'l reys N Anfos, ab son noble barnatge,

Que a cor ric,

Deu demandar tost son frair' En Enric.


No tanh a rey que a tan ric coratge,

Quo 'l reys N Anfos, e tan noble barnatge,

Lays' estar pres home de son linhatge;

Doncx elh no s tric

Que no deman tost son frair' En Enric.


Recrezensa faran e volpilhatge

Tug l' Espanhol, silh que son de paratge,

Si 'n breu de temps no fan tal vassallatge

Don sion ric,

E paupre silh que tenon pres N Enric.


Paulet de Marseille.